Phụ huynh hỏi: Con nhút nhát, sợ gặp người lạ, không thích nói chuyện, nên rất khó khăn để con đến trường. Em sợ con bị tự kỷ. Em phải làm sao?
Master coach Nguyễn Thị Hệ (Mẹ Hệ trả lời):
Trước hết, ba mẹ cần phân biệt rõ:
Nhút nhát, rụt rè là một đặc điểm tính cách khá phổ biến. Nhiều trẻ cần thời gian để làm quen, khi ở trong môi trường an toàn thì vẫn nói chuyện, chơi bình thường.
Tự kỷ (ASD) là một rối loạn phát triển, trong đó trẻ không chỉ nhút nhát mà còn có những đặc điểm khác: ít giao tiếp mắt, hạn chế biểu lộ cảm xúc, ít hoặc không có nhu cầu tương tác xã hội, hành vi lặp đi lặp lại, sở thích hẹp và bất thường.
Vì vậy, không nên vội kết luận con bị tự kỷ chỉ dựa trên sự nhút nhát.
Ba mẹ có thể làm gì khi con nhút nhát?
1. Quan sát thêm trong nhiều tình huống:
- Ở nhà, con có trò chuyện, chơi với ba mẹ, anh chị, hay thể hiện cảm xúc (vui, buồn, giận dỗi) không?
- Nếu ở nhà con vẫn tương tác bình thường, thì khả năng cao con chỉ thuộc nhóm tính cách “hướng nội/nhút nhát”.
2. Tạo môi trường an toàn và từng bước làm quen:
- Không ép con phải nói chuyện ngay với người lạ. Hãy để con quan sát, đứng cạnh ba mẹ trước, rồi dần khuyến khích con gật đầu, mỉm cười, sau đó mới đến trả lời ngắn.
- Khi con làm được bước nhỏ nào, hãy khen ngợi để con có động lực.
3. Chuẩn bị trước cho con nhút nhát khi đến trường:
- Kể cho con nghe trước về trường, cô giáo, lớp học bằng giọng tích cực.
- Có thể cho con tham quan trường vài lần ngắn để con quen không gian.
- Tạo “vật an toàn” (ví dụ mang theo thú bông nhỏ hoặc một món đồ con thích) để con bớt lo lắng.
- Tuyệt đối tránh lặp đi lặp lại “con em nhút nhát, đặc biệt nói với những người xung quanh, thầy cô trước mặt con. Điều này là ba mẹ đang “dán nhãn” cho con nhút nhát, khi con TIN là con nhút nhát, con sẽ mất luôn động lực muốn giao tiếp với mọi người, nỗi sợ của con ngày càng nhiều hơn.
4. Tăng cơ hội giao tiếp tự nhiên ở con nhút nhát:
- Cho con tham gia các nhóm nhỏ (chơi cùng 1-2 bạn trước, thay vì cả nhóm đông).
- Khuyến khích con thể hiện cảm xúc, suy nghĩ ở nhà.
5. Khi nào cần đánh giá chuyên sâu:
- Nếu con hoàn toàn không có nhu cầu giao tiếp, không chia sẻ cảm xúc, không đáp ứng khi gọi tên, thường xuyên lặp lại hành vi bất thường… thì ba mẹ nên đưa con đi khám và đánh giá phát triển tâm lý – ngôn ngữ tại các trung tâm uy tín.
Lời nhắn cho ba mẹ:
Rất nhiều trẻ nhút nhát khi nhỏ, nhưng khi được ba mẹ kiên nhẫn đồng hành, con sẽ dần tự tin và hòa nhập. Thay vì lo lắng quá sớm rằng con bị tự kỷ, hãy tập trung quan sát, hỗ trợ con từng bước nhỏ và tạo trải nghiệm tích cực cho con khi giao tiếp với người khác.
>> Nếu ba mẹ muốn có thêm nhiều giải pháp nuôi dạy con nhàn tênh, hãy đăng ký chương trình TÌM VỀ CHÍNH MÌNH sắp khai giảng sắp đến!!!!
>> Xem thêm video giải pháp khi con nhút nhát
>>> Xem thêm các vấn đề ba mẹ thường gặp:
- Con nói dối ba mẹ
- Con ghen tị với em
- Con ăn vạ ở nơi công cộng
- Cách xử lý khi con khóc nhè?
- Con bướng phải làm sao?
