Phụ huynh:
Mẹ Hệ ơi, con em 15 tuổi, con có tính cầu toàn rất cao. Làm việc gì cũng muốn phải thật hoàn hảo, chỉ cần điểm kém hơn mong muốn là con buồn, tự trách, thậm chí khóc. Có lần con nói: “Nếu con không giỏi, con chẳng đáng được yêu thương.” Em thấy con biết cố gắng là tốt nhưng mà càng ngày em thấy con càng tiêu cực em rất sợ.
Mẹ Hệ:
Tính cầu toàn ở tuổi 15 nghe có vẻ là ưu điểm, nhưng thật ra ẩn sâu bên dưới là một nỗi sợ — sợ bị sai, sợ bị chê, sợ không được công nhận. Nhiều bạn ở tuổi này gắn giá trị bản thân với thành tích và sự hoàn hảo, nên chỉ cần một lỗi nhỏ thôi là con cảm thấy mình “tệ hại”.
Con có tính cầu toàn là do đâu?
Phụ huynh:
Vậy con có tính cầu toàn như vậy là do em kỳ vọng cao quá hả mẹ Hệ?
Mẹ Hệ:
Có thể nói Con có tính cầu toàn là do ba mẹ một phần, nhưng không chỉ vậy đâu. Tính cầu toàn thường hình thành khi:
- Con thường xuyên được khen vì kết quả, hơn là nỗ lực (“Con được 10 điểm giỏi quá!” thay vì “Mẹ thấy con đã cố gắng thật nhiều”).
- Con sợ sai sẽ bị phán xét hoặc bị so sánh.
- Con chưa học được rằng thất bại là một phần tự nhiên của quá trình trưởng thành.
Khi sống trong môi trường mà “sai = tệ”, con sẽ luôn cố để “đúng tuyệt đối” — điều đó khiến con luôn ở trong trạng thái căng thẳng và sợ hãi.
Phụ huynh:
Đúng là như vậy, em thấy con học rất giỏi, nhưng lúc nào cũng lo lắng, không bao giờ hài lòng với bản thân. Em nên làm sao để con bớt áp lực?
Mẹ Hệ:
Điều đầu tiên, em cần chuyển hướng lời khen từ “kết quả” sang “nỗ lực”. Ví dụ, thay vì nói: “Con được 9 điểm à, sao không được 10?”
hãy nói: “Mẹ thấy con rất chăm và có trách nhiệm, dù kết quả thế nào mẹ vẫn tự hào vì con cố gắng hết mình.”
Cách này giúp con hiểu rằng giá trị của mình không nằm ở điểm số, mà ở hành trình.
Thứ hai, hãy giúp con học cách “dám sai”:
- Cùng con làm những việc mà không cần hoàn hảo, như nấu ăn, vẽ tranh, chơi trò chơi – mục tiêu chỉ là vui, không cần đẹp hay thắng.
- Khi con sai, đừng sửa ngay, mà nói: “Ừ, sai cũng hay mà, nhờ thế mình biết lần sau làm khác đi.”
Thứ ba, chia sẻ về chính những lần em từng thất bại – để con thấy người lớn cũng từng không hoàn hảo mà vẫn ổn. Con sẽ học được rằng: “Mình không cần hoàn hảo để được yêu.”
Mẹ Hệ:
Để giúp con mạnh mẽ hơn và thoát khỏi “bẫy cầu toàn”, ba mẹ có thể rèn cho con 4 điều này mỗi ngày:
- Cho phép con dám thử: “Con cứ thử đi, chưa chắc phải đúng ngay đâu.”
- Cho phép con sai: “Sai cũng không sao, mình học được điều gì là quý rồi.”
- Cho phép con chấp nhận kết quả không mong muốn: “Không đạt được mục tiêu hôm nay không có nghĩa con kém, chỉ là mình đang trên đường học hỏi.”
- Cho con thấy giá trị bản thân nằm ở nhân cách, không nằm ở thành tích.
Khi con cảm nhận được tình yêu thương vô điều kiện, con sẽ dần hạ tiêu chuẩn hoàn hảo, thay vào đó là tinh thần học hỏi và kiên cường.
Mẹ Hệ:
Con có tính cầu toàn là con dao hai lưỡi. Nó giúp con có ý chí, nhưng cũng dễ khiến con tự hành hạ bản thân. Nhiệm vụ của ba mẹ không phải là mài thêm lưỡi dao đó, mà là dạy con cách sử dụng nó đúng lúc — để cầu toàn trở thành động lực, chứ không phải áp lực.
>> Nếu ba mẹ muốn có thêm nhiều giải pháp nuôi dạy con nhàn tênh, hãy đăng ký chương trình TÌM VỀ CHÍNH MÌNH sắp khai giảng sắp đến!!!!
>>> Xem thêm các vấn đề ba mẹ thường gặp:
