Phụ huynh hỏi: Con bướng phải làm sao? Con em 10 tuổi, ba mẹ nói 1 là con cãi 10, cứng đầu, cứng cổ thì ba mẹ phải làm sao?
Master coach (mẹ Hệ) trả lời:
Chào ba mẹ,
Khi nói đến chủ đề Con bướng phải làm sao? Mẹ Hệ rất hiểu cảm giác của ba mẹ lúc này. Việc đối mặt với một đứa trẻ 10 tuổi bướng bỉnh có thể khiến cha mẹ cảm thấy bất lực, mệt mỏi và đôi khi là tức giận. Với vai trò là một chuyên gia trong nuôi dạy con, mẹ Hệ muốn chia sẻ với ba mẹ rằng đây là một giai đoạn phát triển rất bình thường của trẻ và ba mẹ không hề đơn độc.
Tuổi trong giai đoạn 7-12 là giai đoạn “tiền dậy thì”, một cây cầu nối giữa thời thơ ấu và tuổi thiếu niên. Sự bướng bỉnh của con lúc này không hẳn là biểu hiện của việc “hư”, mà là dấu hiệu cho thấy con đang lớn lên.
Trước khi đi vào giải pháp Con bướng phải làm sao? chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu “Tại sao con lại bướng bỉnh?”
1. Hiểu Gốc Rễ Của Sự Bướng Bỉnh Ở Tuổi Lên 10
- Tìm kiếm sự độc lập: Con không còn là một đứa trẻ nhỏ. Con đang khao khát được tự đưa ra quyết định, có ý kiến riêng và muốn được coi trọng như một cá nhân độc lập. Sự bướng bỉnh chính là cách con thể hiện nhu cầu này.
- Phát triển tư duy phản biện: Ở tuổi này, não bộ của con phát triển vượt bậc. Con bắt đầu biết phân tích, lập luận và nhìn ra những điểm “bất hợp lý” trong yêu cầu của người lớn. Con không còn mặc nhiên chấp nhận mọi thứ mà sẽ đặt câu hỏi “Tại sao?”.
- Kiểm tra giới hạn: Giống như một nhà khoa học nhỏ, con đang thử nghiệm xem giới hạn của các quy tắc ở đâu, phản ứng của bố mẹ sẽ như thế nào. Đây là cách con tìm hiểu về thế giới và về vị trí của mình trong gia đình.
- Ảnh hưởng từ bạn bè: Thế giới của con bắt đầu mở rộng ra ngoài gia đình. Con quan tâm nhiều hơn đến bạn bè và có xu hướng muốn giống các bạn, điều này đôi khi đi ngược lại với mong muốn của cha mẹ.
- Cảm xúc thay đổi: Những biến đổi về hormone có thể bắt đầu xuất hiện, khiến cảm xúc của con trở nên thất thường, dễ cáu kỉnh và khó kiểm soát hơn.
>>> Vậy ba mẹ đã đọc vị được lý do vì sao con của mình bướng bỉnh chưa?
Hiểu được những lý do này sẽ giúp ba mẹ chuyển từ tâm thế “đối đầu” với con sang “đồng hành” cùng con để giải quyết câu hỏi Con bướng phải làm sao?
2. Các Giải Pháp Cụ Thể “Con Bướng Phải Làm Sao?”
Con bướng phải làm sao? Dưới đây là những chiến lược ba mẹ có thể áp dụng, không phải để “trị” sự bướng bỉnh, mà để định hướng nó một cách tích cực.
Nguyên Tắc Vàng: Kết Nối Trước, Chỉnh Sửa Sau
Một đứa trẻ chỉ lắng nghe khi chúng cảm thấy được lắng nghe. Trước khi yêu cầu con làm gì, hãy chắc chắn rằng mối quan hệ mẹ con vẫn đang tốt đẹp
Chiến Lược 1: Thay Đổi Cách Giao Tiếp
- Lắng nghe chủ động và thấu cảm: Khi con tranh luận, hãy tạm dừng và lắng nghe thực sự. Thử nói: “Mẹ hiểu là con đang cảm thấy…”, “Có vẻ như con không đồng ý với mẹ về việc này, con có thể giải thích lý do không?”. Điều này cho con thấy ý kiến của con được tôn trọng.
- Sử dụng “Ngôn ngữ của Tôi”: Thay vì nói: “Con lúc nào cũng bừa bộn!”, hãy thử: “Mẹ cảm thấy rất mệt khi phải dọn phòng cho con mỗi ngày”. Cách nói này không mang tính chỉ trích và giúp con hiểu được hành động của mình ảnh hưởng đến người khác như thế nào.
- Nói ngắn gọn và rõ ràng: Tránh giảng giải dài dòng. Hãy đưa ra yêu cầu một cách trực tiếp, dứt khoát nhưng vẫn giữ giọng điệu bình tĩnh.
- Chọn đúng thời điểm: Đừng cố gắng nói chuyện phải trái khi cả hai mẹ con đang nóng giận. Hãy nói: “Mẹ thấy bây giờ chúng ta đang căng thẳng. Mẹ con mình sẽ nói chuyện này sau bữa tối nhé.”
Chiến Lược 2: Thiết Lập Quy Tắc và Hậu Quả Rõ Ràng
- Cùng con xây dựng quy tắc: Hãy ngồi lại với con và cùng nhau thảo luận về các quy tắc trong nhà (giờ đi ngủ, thời gian xem TV, việc nhà…). Khi được tham gia, con sẽ có xu hướng hợp tác hơn.
- Sự nhất quán là chìa khóa: Quy tắc đã đặt ra thì phải được áp dụng một cách nhất quán. Nếu hôm nay chị cho phép, ngày mai lại cấm, con sẽ cảm thấy bối rối và tiếp tục thử thách giới hạn.
- Hậu quả logic, không phải trừng phạt: Hậu quả nên liên quan trực tiếp đến hành vi.
- Ví dụ: Con không chịu dọn đồ chơi? -> Lần chơi sau con sẽ không được lấy đồ chơi đó ra nữa.
- Ví dụ: Con không chịu tắt TV để ăn cơm? -> Hết giờ ăn, con sẽ phải tự dọn dẹp phần của mình và không có món tráng miệng.
- Tránh các hình phạt không liên quan như “Không làm bài tập thì cấm đi chơi cuối tuần” (nếu có thể, hãy liên kết trực tiếp hơn).
Chiến Lược 3: Trao Quyền Trong Giới Hạn
Sự bướng bỉnh xuất phát từ nhu cầu kiểm soát. Hãy cho con quyền kiểm soát một cách hợp lý.
- Đưa ra sự lựa chọn: Thay vì ra lệnh, hãy cho con 2-3 lựa chọn mà chị đều chấp nhận được.
- Thay vì: “Đi tắm ngay!” -> Hãy thử: “Con muốn tắm bây giờ hay 10 phút nữa?”
- Thay vì: “Mặc cái áo này vào!” -> Hãy thử: “Hôm nay trời lạnh, con muốn mặc áo khoác xanh hay áo len đỏ?”
- Giao trách nhiệm: Hãy tin tưởng và giao cho con một vài công việc nhà phù hợp với lứa tuổi (tự chuẩn bị quần áo đi học, chăm sóc thú cưng, phụ trách tưới cây…). Điều này giúp con cảm thấy mình có giá trị và có năng lực.
Chiến Lược 4: Củng Cố Mối Quan Hệ Mẹ Con
- Dành thời gian chất lượng 1-1: Mỗi ngày, hãy dành ra khoảng 15-20 phút chỉ có hai mẹ con, không điện thoại, không TV. Cùng nhau chơi cờ, đi dạo, trò chuyện… để con cảm nhận được tình yêu thương vô điều kiện của chị.
- Ghi nhận những hành vi tốt: Đừng chỉ tập trung vào lúc con bướng bỉnh. Hãy khen ngợi ngay khi con có hành vi tốt, dù là nhỏ nhất. “Mẹ rất vui vì hôm nay con đã tự giác ngồi vào bàn học”, “Cảm ơn con đã giúp mẹ dọn bàn ăn”.
- Giữ bình tĩnh: Đây là điều khó nhất nhưng cũng quan trọng nhất. Khi chị nổi giận, chị đã vô tình trao quyền kiểm soát cho con. Hít thở sâu, đi ra phòng khác một lát nếu cần. Hãy nhớ, chị là người lớn và là tấm gương cho con về cách kiểm soát cảm xúc.
Những Điều Cần Tránh khi giải quyết Con bướng phải làm sao?
- La mắng, đánh đòn, sỉ nhục: Những hành động này chỉ khiến tình hình tệ hơn, làm tổn thương con và phá vỡ mối quan hệ mẹ con.
- So sánh con với người khác: “Nhìn con nhà người ta xem…” sẽ chỉ làm con thêm tự ti và chống đối.
- Đe dọa suông: Đừng đưa ra những lời đe dọa mà chị không thể thực hiện. Điều này sẽ làm mất đi uy tín của chị.
- Nhân nhượng vô nguyên tắc: Nếu chị bỏ cuộc và chiều theo ý con mỗi khi con bướng bỉnh, con sẽ học được rằng đây là cách hiệu quả để đạt được điều mình muốn.
Lời Kết
Ba mẹ thân mến, hành trình làm cha mẹ chưa bao giờ là dễ dàng, đặc biệt là khi con bước vào những giai đoạn chuyển tiếp quan trọng. Sự bướng bỉnh của con hôm nay chính là nền tảng cho một thiếu niên độc lập và có chính kiến trong tương lai, nếu được định hướng đúng cách.
Hãy kiên nhẫn với con và với cả chính bản thân mình. Có những ngày ba mẹ sẽ làm rất tốt, cũng có những ngày ba mẹ sẽ cảm thấy kiệt sức. Điều đó hoàn toàn bình thường. Điều quan trọng nhất là tình yêu thương và sự kết nối bền chặt giữa hai mẹ con. Đó sẽ là la bàn dẫn lối cho con qua mọi giai đoạn khó khăn.
>> Nếu ba mẹ muốn có thêm nhiều giải pháp nuôi dạy con nhàn tênh, hãy đăng ký chương trình TÌM VỀ CHÍNH MÌNH sắp khai giảng sắp đến!!!!
>> Xem thêm video giải pháp CON BƯỚNG PHẢI LÀM SAO?
>>> Xem thêm các vấn đề ba mẹ thường gặp:
- 5 Cách Để Dạy Trẻ Sống Ngăn Nắp, Gọn Gàng, Luôn Có Ý Thức Dọn Dẹp
- Ba mẹ không nói chuyện được với con? – 5 lỗi cha mẹ thường mắc khi trò chuyện với con
